Паян, кӑрлач уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, Шупашкар районӗнче икӗ ҫӑмӑл машина ҫапӑннӑ, вӗсенчен пӗринче ача ларса пыни паллӑ.
Инкек кӑнтӑрла, 12 сехет тӗлӗнче, Урай Макаҫ ялӗ тӗлӗнче пулнӑ. Пӑтӑрмаха «Лада Гранта» тата «ВАЗ-2115» машинӑсем ҫакланнӑ.
Машинӑсенчен пӗрин водителӗ тата салонти хӗрача суранланнӑ. Анчах вӗсем, Турра шӗкӗр, ҫӑмӑл суран ҫеҫ илнӗ. Ҫакӑн пирки «Про Город» кӑларӑма ҫул ҫипчи инкеке асӑрханӑ ҫын пӗлтернӗ.
Инкек вырӑнне васкавлӑ пулӑшу машини тата пушар сӳнтерекен машина пырса ҫитнӗ.
Кӑрлач уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Шупашкар районӗнче ҫул-йӗр инспекторӗсем ӳсӗр водителе хӑваланӑ. Пӑтӑрмах Ҫӗнӗ Тутаркасси поселокӗнче пулса иртнӗ.
«УАЗик» автомобиль водителӗ йӗрке хуралҫисем чарӑнма хушнине итлемен — урам тӑрӑх вирхӗннӗ. Ҫул-йӗр инспекторӗсем машинӑран юлман — ун хыҫҫӑн хӑваланӑ. «УАЗик» юрлӑ ҫулпа вӑрах тарайман — лакса ларнӑ.
Йӗркене пӑхӑнман водитель тӗлӗшпе административлӑ темиҫе материал шӑрҫаланӑ. Водительтӗлӗшпе ӳсӗр пуҫпа руль умне ларнӑшӑн ҫеҫ мар, РФ Пуҫиле кодексӗн 264-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе те ӗҫ пуҫарнӑ. Йӗрке хуралҫисем чарма ыйтнине пӑхӑнман водителе самай тенкӗлӗх штрафлама юрать.
Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ, Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ артистки Любовь Федорова кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 12-мӗшӗнче 70 ҫул тултарать.
Любовь Владимировна Шупашкар районӗнчи Лапсар ялӗнче ҫуралнӑ. 1972 ҫулта Ленинградри А.Н. Островский ячӗллӗ театр, музыка тата кинематографи институтӗнчен вӗренсе тухнӑ. Ҫав ҫулах К.В. Иванов ячӗллӗ патшалӑх академи драма театрӗнче ӗҫлеме пуҫланӑ. Артистка унта 49 ҫула яхӑн тӑрӑшать.
Чӑваш культурипе ӳнер аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнӑшӑн 1988 ҫулта ӑна «Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ артисчӗ», 1996 ҫулта «Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ», 2005 ҫулта «Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ артисчӗ» хисеплӗ ятсем панӑ.
Любовь Федорован юбилей каҫӗ кӑрлач уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче иртӗ. Мероприяти 18 сехетре пуҫланӗ.
Нумаях пулмасть Чӑваш Республикин Элтеперӗ тӑван тӑрӑхӑмӑрти хисеплӗ ҫынсене тӗрлӗ наградӑпа чысласси, хисеплӗ ятсем парасси ҫинчен калакан хушу кӑларнӑ. Ҫав шутра «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден тата «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медалӗ те пур.
Орденпа Шупашкар районӗнчи «Ольдеевская» агрофирмӑн директорсен канашӗн ертӳҫине Евгения Беликовӑна чыслама йышӑннӑ, орден медалӗпе — Чӑваш Республикин шыравпа ҫӑлав службин пуҫлӑхне Николай Глухова. Евгения Алексеевна — республикӑри паллӑ аграри, асӑннӑ предприятие вӑл нумай ҫул ӑнӑҫлӑ ертсе пырать. Николай Иванович чылай ҫул Патӑрьел район администрацийӗн пуҫлӑхӗнче ӗҫленӗ.
Паян, раштав уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, ирхи 7 сехет те 25 минутра «Шупашкар-Сурски» ҫул ҫинче инкек пулнӑ. Хуларан Шупашкар районӗнчи учхоза кайма тухнӑ автобуспа «Лада Гранта» ҫапӑннӑ.
Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫӑмӑл машинӑн 32 ҫулти водителӗ хирӗҫ ҫул ҫине тухса кайнӑ. Унта вӑл автобуспа ҫапӑннӑ. Инкекре ҫӑмӑл автомобилӗн водителӗ вилнӗ. Автобусра ларса пынӑ 7 пассажиртан икӗ хӗрарӑм, 22 тата 65 ҫултискерсем, аманнӑ.
Инкекӗн чӑн сӑлтавне специалистсем палӑртӗҫ. Ҫул-йӗр инспекторӗсем асӑрханса ҫӳремеллине тепӗр хутчен аса илтереҫҫӗ.
Федерацин налук службин республикӑри управленийӗ пирӗн тӑрӑхри икӗ савута панкрута кӑларасшӑн. Тавӑҫсене налукҫӑсем Чӑваш Енӗн Арбитраж судне ҫитернӗ ӗнтӗ. Вӗсене судра раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче регистрациленӗ.
Шупашкарта вырнаҫнӑ Тимӗр-тӑмӑр тирпейлекен савут налукҫӑсен умӗнче 652,9 пин тенкӗ парӑм пухса тултарнӑ. Шупашкар районӗнчи Ишлей станцийӗнче вырнаҫнӑ «Техполимер» полимер композицийӗсен савучӗн парӑмӗ — 410,2 пин тенкӗ.
Маларах налукҫӑсем Ҫӗнӗ Шупашкарти строительство материалӗсен савутне панкрута кӑларасшӑн пулнӑ, анчах Арбитраж сучӗ апла тума килӗшмен.
Шупашкар районӗнче качака сӗтне хатӗрлекен цех уҫӑлнӑ. «Деревенский дворик» (чӑв. «Ялти картиш») ял хуҫалӑх кооперативӗ мӗнле ӗҫленипе ЧР Элтеперӗ Олег Николаев паллашнӑ.
Предприятие ҫӗнетме республика хыснинчен укҫа уйӑрнӑ. Проект 78 миллион тенке кайса ларнӑ. Хакӑн 60 процентне патшалӑх саплаштарнӑ. Предприяти ертӳҫи Анатолий Константинов пӗлтернӗ тӑрӑх, цехра качака сӗтне те, ӗне сӗтне те хатӗрлеме пулать. Ӑна кантӑк кӗленчесене тултарма палӑртнӑ. Кооператив пайташне 27 фермер кӗнӗ. Хуҫалӑх аш-пӑш та хатӗрлет, ҫурмафабрикатсем те тӑвать.
Олег Николаев 2021 ҫулта ял хуҫалӑх продукцине хатӗрлес енӗпе ӗҫлекен кооперативсем хушма пулӑшӑва тивӗҫнине пӗлтернӗ. Хыснара ку тӗллевпе 120 миллион тенкӗ пӑхса хунӑ.
Чӑваш Республикин Вӗренӳ институтӗнче «Тӑван (чӑваш) чӗлхепе литературӑна вӗретмелли методика» программӑпа професси енӗпе тепӗр пӗлӳ илекенсен стажировки иртнӗ.
Стажировкӑна этнокультура вӗренӗвӗ кафедрин доценчӗ Анна Егорова ертсе пынипе ZOOM хушӑм урлӑ йӗркеленӗ.
Мероприятие вӗренӳ пособийӗсен авторӗсем хастар хутшӑннӑ. Шупашкар районӗн Кӑшавӑш шкулӗн вӗрентекенӗ Евгений Майков тата Йӗпреҫ поселокӗн 2-мӗш шкулӗн вӗрентекенӗ Алена Ядрицова чӑваш сӑмахлӑхне шкулта вӗрентес вӑрттӑнлӑхсемпе паллаштарнӑ.
Вӗренӳ институтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫавӑн пекех Хӗрлӗ Чутай районӗн Мишеркасси шкулӗн вӗрентекенӗ Светлана Храмова, Шупашкар хулин хавшак сывлӑхлӑ ачасен 2-мӗш шкулӗнче вӑй хуракан Ирина Матьянова, Шупашкар хулин 33-мӗш шкулӗн вӗрентекенӗ Ирина Диарова, Патӑрьел районӗн Сӑкӑт тата Туҫи шкулӗсенче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекен Валентина Яковлевӑпа Надежда Кудряшова,
Елчӗк районӗн Аслӑ Елчӗк шкулӗн вӗрентекенӗ Любовь Адюкова, Элӗк районӗн Чӑваш Сурӑм шкулӗнче вӑй хуракан Алина Петрова хӑйсен ӗҫ опычӗпе паллаштарнӑ.
«Земство учителӗ» программа пирки илтсен Ольга Шарикова ӗҫлеме пӗр вырӑнтан тепӗр ҫӗре куҫса кайма хаваслансах килӗшнӗ. Хӗрарӑм республикӑн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерствине пӗлтернӗ тӑрӑх, асӑннӑ программӑпа пирӗн республикӑри тӑватӑ шкулта учительсем кирлӗ пулнӑ. Вӗсенчен виҫҫӗшӗнче — акӑлчан чӗлхи вӗрентекенӗсем. Ольга Шарикова заявка панӑ та Муркаш районӗнчи Юнкӑри шкулта ӗҫлеме тытӑннӑ.
Унччен хӗрарӑм Шупашкар районӗнчи Анат Кӗнерте 10 ҫул ӗҫленӗ. Чӑваш патшалӑх университечи филологи факультетӗнчен 2006 ҫулта вӗренсе тухнӑскерӗн опычӗ пур.
Шупашкартан ӗҫе ҫӳреме йывӑр тет вӑл. Халӗ ҫул ҫинче унӑн 40 минут иртет. Кӗҫӗн классемпе ӗҫлеме уйрӑмах килӗштерет. Вӗсем чӗрӗ, ют чӗлхене юрӑ-сӑвӑ урлӑ хаваслансах вӗренеҫҫӗ. «Земство учительне» 1 миллион тенкӗ панӑ. Пӗр суйланӑ шкулта ҫав укҫашӑн 5 ҫул ӗҫлемелле.
Чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Чӑваш Енри паллӑ ӑсчах, философи наукисен кандидачӗ, геологипе минералогич наукисен кандидачӗ, профессор, Раҫҫейри философи обществин регионти уйрӑмӗн председателӗ Геннадий Трифонов пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Вӑл 82 ҫулта пулнӑ.
Пулас ӑсчах 1938 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Етӗрнекассинче ҫуралнӑ. 1961 ҫулта Мускаври М.В. Ломоносов ячӗллӗ университетӑн геологи факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ. Ун хыҫҫӑн та хӑйӗн пӗлӗвне пӗрмай тарӑнлатсах тӑнӑ.
Ӑсчах пур енлӗ аталаннӑ, нумай пӗлекен специалист пулнӑ. Философи, логика, наукӑпа техникӑн историйӗ тата философийӗ, пахалӑх философийӗ енӗпе лекцисем вуланӑ, Ҫӗр ҫинчен калакан вӗрентӳпе паллаштарнӑ.
+13.3 °C